Yalnız Yaşayan Ebeveynlere Yardımcı Bulmak İçin Öneriler

Toplumsal yaşamın günümüzde geldiği noktada en çok tehdit ettiği kişiler arasında muhakkak yalnız yaşayan ve yaşlanan anne ve babalar gelmektedir. Toplumsal tehditlere karşı savunmasız kalan yaşlıların korunup kollanması, bakımının üstlenilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir. Bakım gereksinimi olan ebeveynlere yardımcı bulmak da günümüzde internet platformu başta olmak üzere pek çok yerde yapılan araştırmaların da ana konusu haline gelmektedir. Yaşlılara yönelik evde evde bakım hizmetleri, sağlık – sosyal hizmet kurumlarında ya da evinde yaşayan kişilere hem ev içi hem de ev dışı olacak şekilde verilebilmektedir.

Yalnız yaşayan anne ve babalara yardımcı bulmak çalışan ve kendi ailelerini kuran evlatlar için de araştırma konusu haline gelmektedir. Toplumsal değişimler ile birlikte geniş aileden küçük aileye geçilmesi, kadınların iş yaşamında daha aktif olması, akraba-komşu ilişkilerinin zayıflaması gibi sebepler ile birlikte yaşlının aile içinde bakımı zaman zaman sorun haline gelebilmektedir. Bunun yanı sıra yaşlı kişilerin evde bakımının her geçen gün daha zor hale gelmesi ve çoğu yaşlı için evinin kendi bakımında en uygun yer olması gibi sebepler ebeveynlere yardımcı bulmak için araştırmaların yapılmasını da beraberinde getirmektedir.

Yaşlıların Bakım Desteği Almasını Gerektiren Sebepler

Bakım ve rehabilitasyon hizmetleri, yaşlıların ve özelikle yalnız yaşayan anne ve babaların bakımında yardımcı desteğini de sağladığı için önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra yaşlının evde bakımı için gerekli ortamın yaratılması, gerektiğinde tıbbi donanım sağlanarak yaşlının tedavi ve bakımının evde de sürdürülebilmesi unsurlar da evde bakım gerektiren hizmetler arasında yer almaktadır. Kadınların daha çok çalışma hayatına girmesi ile birlikte hane içinde hem kadın hem erkeğin çalışması, bunun yanı sıra küçük aile kavramının artmasıyla evlenenlerin kendilerine özel eve geçmesi gibi sebepler, ebeveynlere yardımcı ve bakıcı gibi destekleri mecbur hale getirmektedir.  Yaşlıların bakımında nasıl bir destek alınacağının en iyi şekilde tespit edilebilmesi için öncelikle yaşlının ya da ebeveynlerin kişisel durumları ve gereksinimleri analiz edilmeldir.

Yalnız Yaşayan Ebeveynlere Yardımcı Hizmetleri

Evde bakım ve yardım olarak da bilinen bu hizmet, yabancıların home help olarak adlandırdığı ve Türkiye dışında özelikle Avrupa ülkelerinde çok sık görülen bir yardımcı hizmetidir. Bakım elemanının yaşlının durumuna göre değişen sürelerde yaptığı hizmetlerden bazıları şunlardır:

• Ev temizliği
• Diyet yemeği hazırlama ve sunma
• Bulaşık, çamaşır yıkama – ütü
• Yalnız yaşayanın ilaç temini
• Alışveriş ihtiyaçları
• Faturaların takip edilmesi ve ödenmesi
• Yalnız yaşayana sosyal olarak arkadaşlık etmesi
• Yalnız yaşayana psikolojik destek olması

Bu hizmetin yanı sıra özellikle evde takip hizmetleri (home attendant care) de özel olarak eğitilmiş personel ile yapıldığı için yalnız yaşayan ebeveynlere yardımcı konusunda önemli avantajlar sunmaktadır. Eğitimli bir personelin gün içinde yapacağı ziyaretlerle öz bakımını yapamayan yaşlının tırnak kesimi, saç-sakal tıraşı, banyo ve beslenme gibi gereksinimlerinin karşılaması gibi hizmetler bu hizmetlerin kapsamına girmektedir. Ayrıca yalnız yaşayan kişilerin yemeğini kendileri yapamamaları durumunda evlere yemek servisi (meals on wheels) hizmetlerinden de yararlanılabilmektedir. Bu hizmette özel olarak yardımcı tutulmasından ziyade, yaşanılan bölgede özel olarak bu hizmetleri sunan kurumlardan destek alınması gerekmektedir. Yemeğini yapamayan yaşlıların evlerine günde üç öğün sıcak yemek götürülmesi hizmetini içeren bu hizmette sadece yemek tedariği sağlanmaktadır. Dolayısıyla yalnız yaşayanların kişisel ihtiyaçlarına göre en kapsamlı ve iyi olacak yardımın seçilmesi gerekmektedir.

Yalnız Yaşayan Ebeveynleri Anlayabilmek

Evinimizde ya da çevremizdeki yaşlıları anlayabilmek için göstereceğiniz her çaba, o kişinin yaşam kalitesine katkı sağlayacaktır. Bunun yanı sıra insani görevleri yerine getirmenin de bir sonucu olarak yardımcı olan kişilerin de topluma yararlı olma payını artıran önemli bir hizmettir. Yaşlanma süreci sadece bireyin kişilik yapısında ve kendini algılayışında değil, aynı zamanda toplumun ve çevresinin de o bireyi algılamasında değişiklikler meydana getirdiği unutulmamalıdır. Fiziksel ve mental sağlığının –daha da- bozulacağı endişesi yaşayan, bunun yanı sıra ekonomik sorunları artan, dışlanma korkusuyla yaşayan, artan stresiyle baş etmekte zorlanan, yetersizlikleri nedeniyle başkalarının desteğine gereksinimi olduğu halde yardım olmayı reddeden yaşlının kabuğuna çekilerek yalnızlığa gömüldüğü bilinmelidir.

Artık toplumda işe yaramadığını düşünüp mutsuz olan ve topluma karşı uyum yeteneği azalan yaşlılara daha faydalı hizmetler ve yakınlık gösterilmesi gerekmektedir. Sosyal dünyadan yavaş yavaş geri çekilen yaşlının hayatla bağının tamamen kopması bireyin kişiliğine bağlı bir olgudur. Bu yüzden kendisiyle bile barışık olmayan, yakınması hiç bitmeyen, kendisini bile sevip beğenmeyen, başkalarına da sevgisiz ve saygısız olan yaşlıların bilerek veya bilmeyerek yalnızlık tercihini kullandıkları bilinmelidir.

Evde Yalnız Yaşayan Ebeveynlere Bakıcı Nerede Bulunur?

Günümüzde internet siteleri üzerinden bakıcı ve yardımcı olarak iş arayışında bulunan veya yardımcı arayışında olan kişilerin iş ilanlarını görmek mümkündür. Özellikle hasta ve yaşlı bakım sertifikası veya deneyimi olan kişiler, bu alanda ihtiyaç duyan insanlara profesyonel destek sunmaktadır. Genellikle yalnız yaşayan ebeveynlerine yardımcı veya bakıcı bulmak isteyen kişiler, kendi çevrelerinde, komşuları ve akrabaları arasında bu yardımcıları aramaktadır. Ancak pek çok farklı şehirde, sigortalı olarak çalışıp bu işi yapan kişiler bulunmaktadır. Dolayısıyla yalnız yaşayan ebeveynlere yardımcı arıyorsanız, ilk olarak ikamet edilen yerdeki bu işi yapan profesyonellere danışmakta fayda vardır.

Devletin evde bakım hizmetleri sunan personele yönelik istihdam politikalarında destekleyici teşvikler verdiği bilinmektedir. Kısa zamanlı çalışma olarak bilinen uygulamalarla günümüzde hasta ve yaşlı bakımından sorumlu kişilere de sigorta yapılabilmekte bu kişiler, kendi mesleğine aidiyet duygusu ile bakımını üstlendikleri kişilerin yardımına daha gönülden koşarak hareket etmektedir. Bu tür teşvik ve devlet destekleri hakkında kapsamlı araştırmalarda bulunarak yalnız yaşayan kişilere yardımcı hizmetleri bulmak hem avantajlı hem de hızlı şekilde sonuçlanabilmektedir.

Yaşlının Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Evde bakım hizmetleri de hem psikolojik hem de akademik açıdan yeterlilik isteyen görevler arasında yer almaktadır. Yaşlının belleği zayıflamış ise;

• Konuşurken sözü kesilmemeli,
• Konuşurken kelime bulmakta zorlanıyorsa, destek verilmeli,
• Unuttuğu bir ismi hatırlayabilmesi için;
  o içinden alfabedeki harfleri sayması sağlanmalı,
• Bir işi aklına geldiği anda yapması söylenmeli,
• Ondan habersiz evdeki hiç bir şeyin yerini değiştirilmemeli ve
• Sokağa çıkarken üzerinde kimlik, adres ver yakınlarına dair bilgilerin yer aldığı bir kolye takması sağlanmalıdır.